اولین اقدام برای ثبت یک برند انتخاب اسم مناسب می باشد؛ لازم به ذکر است که از اسامی مشهور و یا نام جغرافیایی نمی توانید استفاده کنید زیرا در این صورت موجب رد اظهارنامه برند شما می گردد. بیشترین تشابه اسامی در طبقاتی است که متقاضی بیشتری دارد، این طبقات شامل : مواد غذایی ، آشامیدنی و یا آرایشی و بهداشتی می باشد. در این مقاله به بررسی ثبت برند، نکات مربوط به آن و امکان یا عدم امکان ثبت یک برند به نام دو نفر می پردازیم

انواع علامت تجاری

• حقیقی ( جهت افراد مختلف به صورت شخصی)
• حقوقی (جهت شرکتها)

 

 مدارک لازم جهت ثبت برند

• اصل شناسنامه و کپی کارت ملی
• داشتن جواز کسب و یا جواز تاسیس از صنایع
• داشتن کارت بازرگانی (در صورت لاتین بودن نام تجاری)
• امضاء وکالت نامه و فرم تقاضای علامت
• ارائه شکل و نام تجاری در ابعاد۱۲×۱۲ سانتی متر

 

 مراحل ثبت برند

1. پس از تکمیل مدارک فوق و ارجاع آن به اداره ثبت شرکتها حدودا ۲ ماه زمان می برد تا جواب علامت مربوط اخذ شود در صورتی که ایرادی قانونی نداشت و عینا ثبت نشده بوده و مشابه کلمه دیگری نبود اداره ثبت شرکتها نسبت به ثبت تقاضای آن اقدام میکند و در صورتی که مشابه داشت نیز اخطاری صادر می شود و از ادامه کار باز می مانیم .
2. در صورتی که که ثبت تقاضا شد پس از ۱۵ روز در روزنامه رسمی چاپ می شود و به مدت یک ماه برای افرادی که نسبت به ثبت علامت اعتراض دارند در یک نوبت چاپ می شود اگر پس از یک ماه کسی نسبت به آن معترض نشد نسبت به ثبت دائم آن اقدام می شود.
3. البته ثبت دائم علامت و نام تجاری ۱۰ ساله است و هر ۱۰ سال باید تمدید شود ضمنا به این نام و علامت تجاری شماره ثبت متعلق می گردد و فاقد مالیات می باشد.
4. در صورتی که در مدت زمان ۳۰ روز فردی یا شرکتی به شکل و نام مورد درخواست اعتراض کرد پرونده به دادگاه رجوع شده و قاضی تصمیم می گیرد که اعتراض درست یا مردود .

 
نکته:

• نام تجاری قابل انتقال است یعنی در صورتی که فردی نام تجاری داشته باشد می توانند آن را به فردی یا شرکت دیگری از طریق تنظیم سند صلح در دفترخانه منتقل کنند و طی نمودن مراحل اداری در اداره ثبت شرکتها نیز به عهد موسسه است .
• در صورتی که نام تجاری مورد نظر لاتین بوده حتما کارت بازرگانی لازم است. زیرا طبق قانون مجلس استفاده از اسامی لاتین برای نام افراد و شرکتها و علامت تجاری ممنوع است و طبق تبصره ای استفاده از نام لاتین برای علامت جهت صادرات آزاد و صادرات داشتن کارت بازرگانی الزامی است .

 

 صفات که یک برند خوب

• جذابیت برند
• تناسب
• جایگاه مناسب
• تحمل پذیری
• اعتبار
• الهام بخشی
• بی همتایی

امکان یا عدم امکان ثبت یک برند به نام دو نفر

در حال حاضر امکان اینکه یک برند به‌نام دو نفر ثبت شود، وجود ندارد. در ثبت برند ممکن است یک علامت تجاری به نام شریک فرد نیز به ثبت برسد اما امکان ندارد که در همان طبقه از کالا نام برند به نام چندین نفر به ثبت برسد. اگر فردی بخواهد علامت تجاری که قبلا در ثبت اسناد درج شده است را ثبت کند، امکان ندارد که برند آگهی شود و این کار به هیچ وجه شدنی نیست، اما ممکن است همان برند در طبقه و کالای دیگری ثبت شود. با توجه به اینکه یک برند خارجی ممکن است در ایران به ثبت برسد، برندهای ایران تحت کنوانسیون مادرید هستند، ممکن است برندی در کشوری به ثبت رسیده و در ایران نیز به نام شخص دیگری ثبت شود که به دلیل عدم پیگیری صاحب برند معمولا شکایتی صورت نمی‌گیرد.

 مشکلات ناشی از ثبت یک علامت تجاری به نام دو نفر

ممکن است برندی در یک طبقه برای کالاهای مختلف ثبت شود که از نظر قانونی امکان پذیر است اما ثبت یک برند برای یک کالای مشابه تخلف است که به وفور در اداره ثبت این اتفاق صورت می‌گیرد. برخی از اشخاص برای دور زدن قانون یک اسم به اصل علامت تجاری که قبلا ثبت شده است اضافه می‌کنند که این کار تخلف به شمار می‌آید ولی اداره ثبت توجه‌ای نمی‌کنند. در بحث پوشاک به فراوانی ثبت یک برند به نام چندین نفر وجود دارد و اکنون پرونده‌های زیادی از شکایت متقاضیان در خصوص این تخلف در قوه قضائیه وجود دارد. با وجود اینکه ایران تحت کنوانسیون مادرید است اما تا اداره ثبت ایران بخواهد اسناد را در اختیار آن‌ها قرار دهند بیش از پنج سال به طول می‌کشد و آنقدر اداره ثبت کار را به تعویق می‌اندازد که خود شاکی پشیمان می‌شود.
 

 رقابت سالم در بازار ناشی از شناختن برند است

با وجود اینکه برند نشانه‌ای از هویت کالا و خدمات است و شناساندن آن در جامعه صرف هزینه و زمان زیادی است، اداره ثبت با این اقدام خود سبب از بین رفتن تلاش و زحمات شخصی می‌شود که برند را برای اولین بار به نام خود به ثبت رسانده است. رقابت سالم در بازار ناشی از شناختن برند است، مردم بر اساس آن کالای مورد نیاز خود را تهیه می‌کنند، به عنوان مثال اگر رستورانی از برند رستوران مشهوری استفاده کند و از کیفیت غذای پایین‌تری برخوردار باشد، ضرر زیادی به صاحب اصلی برند می‌زند. ایجاد رقابت ناسالم، زیاد شدن پروندهای قضائی، ضررهای کلان به صاحبان کالای با کیفیت، بی اعتمادی مردم نسبت به محصولات داخلی، و غیره نتیجه اقدام اداره ثبت در تاکید یک برند به‌نام چندین نفر است.
 

تفاوت‌ و اشتراک علامت تجاری و نام تجاری

1. مرجع ثبت؛ علائم تجاری کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی در اداره ثبت علائم تجاری که از توابع اداره کل مالکیت صنعتی است، در تهران ثبت می‌شود.
2. نام تجاری اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات دولتی یا خصوصی) طبق قانون تجارت و قانون ثبت شرکت‌ها در اداره ثبت شرکت‌های تهران ثبت می‌شود. (به‌غیراز شرکت‌های فعال در مناطق آزاد)
3. نام تجاری اشخاص حقیقی (تجارتخانه‌های فردی یا جمعی) هنوز آیین‌نامه‌ای خاص و اداره‌ای مخصوص جهت ثبت این دسته از نام‌ها تصویب و دایر نشده است. در حال حاضر اشخاص حقیقی که نام شخصی آنان از شهرتی برخوردار است و یا نام خاصی را برای معرفی هویت صنفی خود به کار می‌برند، ناچار باید یا به این نام شرکت تأسیس کنند یا نام مربوطه را به‌صورت علامت تجاری ثبت کنند.

 
نکته: اداره ثبت علائم تجاری و اداره ثبت شرکت‌ها از جهت سوابق و اطلاعات ثبتی هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. فقدان این ارتباط موجب شده، گاه نام یک شرکت یا موسسه به‌عنوان علامت تجاری انتخاب‌شده و به نام فرد دیگری ثبت شود و یا بالعکس.

• مدت اعتبار؛ مدت اعتبار علامت تجاری در ایران ده سال است. چنانچه صاحب علامت بخواهد به استفاده از علامت خویش ادامه دهد باید در سال پایانی، اعتبار علامت خود را تمدید کند در غیر این صورت به نام اشخاص دیگر قابل ثبت است. نام تجاری تا زمانی که شخص حقوقی منحل نشده و حتی سال‌ها پس از انحلال، اعتبار دارد.

نکته: اگر از علامت تجاری حداقل سه سال استفاده نشود، قانوناً قابل‌ابطال است. ولی اگر شرکت یا موسسه‌ای غیرفعال باشد و از نام تجاری خود استفاده نکند به این دلیل نمی‌توان نام آن را ابطال کرد.

• تعدد اختیار علامت یا نام تجاری؛ انتخاب و ثبت برند محدودیتی ندارد. هیچ‌کس نمی‌تواند بیش از یک نام تجاری برای خود اختیار کند.
• ثبت بین‌المللی؛ به‌استثنای علائم و اسامی مشهور، حمایت قانونی از علائم تجاری و نام‌های تجاری، محدود به مرزهای کشور ثبت‌کننده است.
• انتقال حقوق؛ صاحب علامت تجاری می‌تواند، حقوق خود را به‌طور موقت یا دائمی به شخص یا اشخاص دیگر منتقل کند (قرارداد فروش یا اجازه بهره‌برداری) در هر حالت، الزامی به انتقال شرکت، کالاها و یا کارخانه به منتقلٌ الیه وجود ندارد. در مقابل انتقال نام تجاری تقریباً غیرممکن است و در صورت امکان نیز انتقال نام تجاری باید همراه با انتقال شرکت یا بخشی از آن باشد که با نام تجاری شناخته می‌شود.
• الزامی یا اختیاری بودن ثبت؛ انتخاب و ثبت برند قانوناً اجباری نیست. البته با توجه به مزایای ثبت علامت تجاری، عقلاً ثبت آن لازم است. اختیار یک نام تجاری به هنگام ثبت شرکت یا موسسه، اجباری است.
• جواز استفاده از کلمات و اعداد؛ استفاده از برخی کلمات یا اعداد در نام تجاری مجاز و در علامت تجاری ممنوع است و بالعکس. به‌عنوان‌مثال، انتخاب و ثبت یک کلمه بی‌معنا به‌عنوان علامت تجاری جایز است لیکن انتخاب آن به‌عنوان نام تجاری شرکت یا موسسه مجاز نیست.
• طبقه‌بندی کالاها و خدمات؛ علائم تجاری کالاها و خدمات طبقه‌بندی بین‌المللی خاصی دارد و در حال حاضر به ۴۵ طبقه تقسیم‌شده است. به هنگام ثبت برند تجاری، یکی از اساسی‌ترین عوامل قبول یا رد اظهارنامه ثبتی، تفاوت یا اشتراک طبقات کالاها و خدمات است. به‌نحوی‌که حتی در بسیاری از موارد، تفاوت طبقات، می‌تواند انتخاب عین علامت تجاری ثبت‌شده را در طبقه دیگر مجاز کند. تفاوت موضوع شرکت یا موسسه نمی‌تواند مجوز انتخاب عین نام تجاری ثبت‌شده باشد.

 

اشتراک‌های علامت تجاری و نام تجاری

• حق استفاده انحصاری؛ مطابق قانون، صاحب یک نام تجاری همانند صاحب یک علامت تجاری دارای حق استفاده انحصاری است.
• حق تعقیب کیفری؛ برای صاحبان علائم و نام‌های تجاری، امکان طرح دعوای حقوقی وجود دارد و برای اشخاصی که حقوق انحصاری صاحب علامت یا نام تجاری را نقض کنند مجازات کیفری نیز مقرر شده است.
• ممنوعیت استفاده از الفاظ بیگانه؛ مطابق قانون و آیین‌نامه ممنوعیت استفاده از الفاظ بیگانه، استفاده از الفاظ سایر زبان‌ها به‌عنوان نام یا علامت تجاری ممنوع است. البته معادل نویسی الفاظ فارسی به خط بیگانه و استفاده از الفاظ خارجی برای صادرات کالاهای داخلی، مجاز است.
• انتخاب علامت و نام تجاری واحد؛ یکی بودن نام تجاری و علامت تجاری ممنوعیت قانونی ندارد. اما چنانچه شخصی بخواهد نام تجاری‌اش، علامت تجاری وی هم باشد یا بالعکس، باید هریک را به‌طور جداگانه به‌عنوان یک علامت و نام تجاری ثبت کند.